ที่มาของ ไททรงดำ
ไททรงดำได้อพยพเข้ามาอยู่ประเทศไทยในสมัยพระเจ้ากรุงธนบุรี ในปี พ.ศ.2322 เนื่อง จากต้นแผ่นดินของพระบามสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช เจ้านครเวียงจันทน์ได้กระทำอันหมิ่นพระบรมเดชานุภาพ จึงได้โปรดเกล้าฯ ให้พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เมื่อครั้งยังดำรงตำแหน่งสมเด้จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก ยกกองทัพขึ้นไปตีเมืองเวียงจันทน์ในปี พ.ศ.2321 ครั้งปี พ.ศ.2322 กอง ทัพสมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก กำหนดให้กองทัพหลวงพระบาง ยกกำลังไปตีเมืองม่วย เมืองทัน ซึ่งเป็นเมืองของไททรงดำ แล้วกวาดต้อนพลเมืองไททรงดำและลาวเวียงจันทน์มายังประเทศไทย และให้ลาวเวียงจันทน์ ตั้งถิ่นฐานที่เมืองสระบุรี ราชบุรีและเมืองจันทบุรี ส่วนไททรงดำให้ตั้งถิ่นฐานที่เมืองเพชรบุรี สันนิษฐานว่าอยู่ที่หนองปรง อำเภอเขาย้อย ในปี พ.ศ.2335 ไท ทรงดำได้อพยพเข้ามาในประเทศไทยอีกครั้ง เนื่องจากพวกเมืองแถง เมืองพวนแข็งข้อต่อเมืองเวียงจันทน์ เจ้าเมืองเวียงจันทน์จึงยกกองทัพไปตี และได้ไททรงดำและลาวพวนมาไว้ที่เพชรบุรีในรัชกาล ที่ 3 พ.ศ.2370หัว เมืองบางหัวเมืองที่ขึ้นต่อเมืองหลวงพระบางได้กระด้างกระเดื่อง พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าให้แม่ทัพยกกองทัพไปปราบเมืองแถง และได้พลเมืองไททรงดำลงมาไว้ที่เมืองเพชรบุรีอีกครั้งหนึ่ พ.ศ. 2379เมือง หึม เมืองคอย เมืองควร แข็งข้อต่อเมืองหลวงพระบาง เจ้าอุปราช เจ้าราชวงศ์ แต่งให้ท้าวพระบาคุมกองทัพขึ้นไปปราบ ได้ชาวไททรงดำถูกส่งมาไว้ที่เมืองเพชรบุรี พ.ศ.2381 เจ้า อุปราช เจ้าราชวงศ์ เจ้านายทางเมืองหลวงพระบางเกิดวิวาทกัน เจ้าราชวงศ์ได้คุมไททรงดำมาไว้ที่กรุงเทพฯ ไททรงดำที่อพยพมาในสมัยรัชกาลที่ 3 นั้น ได้ตั้งหลักแหล่งที่ตำบลท่าแร้ง อำเภอบ้านแหลม แต่ชาวไททรงดำชอบอาศัยที่ดอน น้ำไม่ท่วม และบริเวณที่อาศัยเดิมขาดแคลนไม้ จึงอพยพมาอยู่ที่อำเภอเขาย้อยในเวลาต่อมา
พ.ศ. 2407 รัชกาลที่ 5 เกิดความระส่ำระส่ายในแคว้นตังเกี๋ย สิบสองจุไท และลาวเหนือ พวกจีนฮ่อบุกเข้ามาก่อกวยในแถบแม่น้ำดำ แม่น้ำแดง และที่ราบสูงทรานนินท์ หัวเมืองฝ่ายหรือคือหลวงพระบาง และเวียงจันทน์ถูกพวกจีนฮ่อบุกเข้าโจมตี เจ้าเมืองหัวเมืองฝ่ายเหนือขอ ความช่วยเหลือมายังที่กรุงเทพฯ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงส่งกองทัพไปปราบจีนฮ่อ ในปี พ.ศ.2421 และนำชาวไททรงดำมา ในประเทศไทย พ.ศ. 2428 และ พ.ศ. 2430 ได้โปรดเกล้าฯ ให้จอมพลเจ้าพระยาสุรศักดิ์มนตรีจัดกองทัพไปปราบปรามอีกครั้งหนึ่ง และนำครอบครัวไทดำเข้ามาอยู่ในประเทศไทยอีกครั้งหนึ
ม. ศรีบุษรา (2530) ได้กล่าวถึงการอพยพของชาวไททรงดำเข้ามาในประเทศไทยเพิ่มเติมว่า “คณะพรรคกอบxxx้อิสรภาพแห่งชาติเวียดนาม” หรือที่เรียกกันย่อๆว่า “เวียดมินห์” มีจุดประสงค์ที่จะให้ญวนเป็นเอกราชโดยสมบูรณ์ โดยการขับไล่ฝรั่งเศสให้ออกไปพ้นดินแดนอินโดจีน ในปีพ.ศ.2497 พวก เวียดมินห์ได้เข้าโจมตีเดียนเบียนฟู (เมืองแถง) เมืองป้อมของฝรั่งเศส ซึ่งเป็นบริเวณที่มีไทดำอาศัยอยู่หนาแน่น จนกระทั่งเดียนเบียนฟูแตกและฝรั่งเศสยอมจำนน จากการสู้รบนี้ทำให้ชาวไทดำประมาณ 4,000 คนอพยพหลบหนีไปอยู่เวียดนามใต้ อีกส่วนหนึ่งประมาณ 2,000 คนอพยพเข้าไปตั้งบ้านเรือนอยู่แถบเมืองหลวงพระบาง และอีกกลุ่มหนึ่งประมาณ 3,000 คน อพยพเข้าไปอยู่ที่เชียงขวางในประเทศลาว แต่เนื่องจากที่เชียงขวางสถานที่ทำมาหากินคับแคบ ไทดำส่วนหนึ่งจึงอพยพมาอยู่ที่แขวงเวียงจันทน์ ที่บ้านอีไล ห่างจากเวียงจันทน์ไปทางเหนือประมาณ 20 กิโลเมตร ไทดำอาศัยอยู่ที่เวียงจันทน์ประมาณ 20 กว่าปี จนกระทั่งคอมมิวนิสต์เข้าครองลาว ชาวไทดำผู้รักอิสรเสรีจำนวนกว่า 2,000 คน ต้องอพยพหลบภัยเข้ามาในประเทศไทยเมื่อ พ.ศ.2518 ใน จำนวนนี้ส่วนหนึ่งอยู่ในศูนย์ผู้อพยพ ส่วนหนึ่งกลับไปอยู่ลาว อีกส่วนหนึ่งขอลี้ภัยคอมมิวนิสต์ไปอยู่ที่ประเทศฝรั่งเศส อเมริกา แคนาดา ออสเตรเลีย